Projekt unijnej dyrektywy 2013/48/UE w sprawie dostępu do adwokata w postępowaniu karnym i w postępowaniu dotyczącym europejskiego nakazu aresztowania oraz w sprawie prawa do poinformowania osoby trzeciej o pozbawieniu wolności i prawa porozumiewania się z osobami trzecimi i organami konsularnymi w czasie pozbawienia wolności zapewni dostęp do prawnika na koszt państwa każdemu zatrzymanemu jeszcze przed pierwszym przesłuchaniem. Zgodnie z art. 4 projektu dyrektywy o tymczasowej ochronie prawnej zatrzymany, podejrzany czy oskarżony jeżeli tylko zgłosi żądanie przyznania pomocy prawnej będzie musiał niezwłocznie po pozbawieniu wolności i w każdym wypadku przed przesłuchaniem być przyznany mu tymczasowy prawnik z urzędu, do czasu ustanowienia stałej pomocy prawnej z urzędu przez prokuratora lub sąd.

Nawiązanie kontaktu z adwokatem (radcą prawnym zgodnie ze znowelizowanym art. 82 Kodeksu postępowania karnego z dniem 1 lipca 2015 roku) na wstępnym etapie postępowania karnego ma fundamentalne znaczenie dla realizacji prawa do obrony przysługującego każdej osobie. Przyznanie prawa do obrony z urzędu każdemu dopiero na etapie postępowania sądowego (zgodnie z art. 80 a KPK wchodzącym w życie z dniem 1 lipca 2015 roku), tj. po wniesieniu aktu oskarżenia słusznie zostało uznane za niewystarczające dla zapewnienia każdemu realnego prawa do obrony. Bowiem to na etapie postępowania przygotowawczego zbierany jest materiał dowodowy służący przygotowaniu aktu oskarżenia bądź odstąpienia od wniesienia aktu oskarżenia, to na tym etapie postępowania osoba zatrzymana lub podejrzana jest często nakłaniana do przyznania się do winy. Zatem tylko zapewnienie każdemu zatrzymanemu jeszcze przed pierwszym przesłuchaniem tymczasowej ochrony prawnej oraz czynny udział obrońcy w postępowaniu przygotowawczym jest gwarancją realizacji przysługującego każdemu prawa do obrony.

Zgodnie z dyrektywą o tymczasowej ochronie prawnej państwa członkowskie w prawie krajowym określą zasady zwrotu kosztów związanych z tymczasową pomocą prawną. Tymczasowa ochrona prawna ma mieć zastosowanie także do osób podlegających postępowaniu dotyczącemu europejskiego nakazu aresztowania.

Elektroniczne postępowanie upominawcze zostało wprowadzone do polskiej procedury cywilnej ustawą z dnia 9 stycznia 2009 r. jako jedno z postępowań odrębnych. Wprowadzenie możliwości dochodzenia roszczeń w trybie elektronicznym miało na celu przyspieszenie rozpoznawania roszczeń, oraz odciążenie sądów tradycyjnych od rozpoznawania drobnych spraw, w których stan faktyczny nie jest skomplikowany i nie wymaga prowadzenia postępowania dowodowego.

Nowe postępowanie spotkało się z olbrzymim zainteresowaniem wierzycieli, w szczególności firm windykacyjnych. Dotychczas w elektronicznym postępowaniu upominawczym rozpoznano prawie 6 mln spraw, wydając przeszło 5 milionów nakazów zapłaty. Jedynie w 3,7 procentach wszystkich spraw rozpoznawanych w tym trybie został wniesiony sprzeciw skutkujący przekazaniem sprawy do zwykłego postępowania sądowi ogólnej właściwości pozwanego.

Z Ilości wniesionych sprzeciwów wnioskować można, iż dochodzone roszczenia w EPU są w większości przypadków całkowicie bezsporne, co nie oznacza iż nie są one przedawnione.

Funkcjonowanie EPU na przestrzeni lat pokazało, iż uproszczenie procedury dochodzenia roszczeń zaczęli wykorzystywać także nierzetelni powodowie wskazując w pozwach nieaktualne adresy dłużników, co w bardzo wielu przypadkach skutkowało przyjęciem przez sąd tzw. fikcji doręczenia w przypadku otrzymania zwrotu korespondencji adresowanej do pozwanego z adnotacją nie podjęto w terminie.

EPU zaczęły również masowo wykorzystywać firmy windykacyjne do dochodzenia roszczeń przedawnionych. W polskiej procedurze cywilnej bowiem zarzut przedawnienia roszczenia nie jest brany pod uwagę przez sąd z urzędu, a jedynie na zarzut dłużnika. Co do zasady termin przedawnienia roszczeń jest bardzo długi i wynosi 10 lat. Jednakże w przypadku roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej (także świadczeń okresowych) zasadniczo wynosi on 3 lata, a niektóre roszczenia obwarowane są jeszcze krótszymi terminami przedawnienia roszczeń. Po upływie terminu przedawnienia zobowiązanie pieniężne nadal istnieje i może być dochodzone na drodze sądowej bowiem sąd z urzędu nie bierze pod uwagę przedawnienia.

Celem ograniczenia praktyki masowego dochodzenia roszczeń przedawnionych, w szczególności przez firmy windykacyjne w związku z nowelizacją procedury od dnia 7 lipca 2013 roku w znowelizowanym art. 505 (29a) KPC wprowadzono zastrzeżenie, iż w EPU mogą być dochodzone wyłącznie roszczenia, które stały się wymagalne w okresie trzech lat przed dniem wniesienia pozwu.
Zgodnie ze znowelizowanym art. 505(32) KPC w pozwie wnoszonym w EPU wierzyciel jest zobowiązany wskazać datę wymagalności roszczenia.

Jednocześnie w celu bezbłędnej identyfikacji pozwanego zgodnie ze znowelizowanym art. 505(32) § 2 KPC, pozew wnoszony w EPU musi zawierać numer PESEL lub NIP w przypadku pozwanych będących osobami fizycznymi, a w przypadku pozostałych pozwanych numer KRS, NIP lub numer z innego właściwego rejestru bądź ewidencji.
Jednocześnie z wprowadzeniem wyżej wskazanych zmian wprowadzono sankcję dla powodów (przedstawicieli ustawowych, pełnomocników), którzy w złej wierze lub wskutek niezachowania należytej staranności nieprawidłowo oznaczą wskazane wyżej dane, a także miejsce zamieszkania lub siedziby i adresy stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników, którzy w takim przypadku mogą być skazani przez Sąd na grzywnę (art. 505(32) § 3 KPC).

Wprowadzone zmiany należy zasadniczo ocenić pozytywnie. Ustawodawca nie wprowadził jednak sankcji za nieprawidłowe oznaczenie daty wymagalności roszczenia, która w przypadku nieprawidłowego wskazania przez nierzetelnego powoda pozwoli dochodzić roszczenia, które stały się wymagalne powyżej trzech lat od wniesienia pozwu, tj. z naruszeniem znowelizowanego art. 505(29) KPC. Wskazać należy, iż do pozwu w EPU nie są załączane żadne dowody, co uniemożliwia Sądowi zbadanie daty wymagalności roszczenia.

Postuluje się zatem o zmianę art. art. 505(32) § 3 KPC i wprowadzenie sankcji grzywny także w przypadku wadliwego oznaczenia daty wymagalności roszczenia tak żeby wprowadzone zmiany pozwalające na dochodzenie roszczeń, które stały się wymagalne w okresie trzech lat przed wniesieniem pozwu nie były tylko iluzoryczne.

Radca prawny Maciej Łapka w dniu 22 października 2013 roku zabrał głos w sprawie zapowiedzi władz Nowego Targu o wprowadzeniu przepisów wydłużających czas pracy sklepów w soboty, która  wywołała wiele głosów oburzenia wśród mieszkańców miasta i właścicieli punktów handlowych. Prawo do tego dają miastu przepisy z 1974 r. – Miasto nie może jednak swobodnie określać godzin pracy sklepów – uważa mecenas Maciej Łapka.

Cały artykuł do przeczytania na portalu www.podhale24.pl

Obniżenie opłat komorniczych zawiera projekt noweli ustawy o komornikach sądowych i egzekucji autorstwa posłów PO z dnia 26 czerwca 2013 roku. Zgodnie z projektem obniżeniu ulegnie podstawowa opłata egzekucyjna z 15 % do 10 % wyegzekwowanego świadczenia, tak ustalona opłata nie może być niższa niż 1/20 i nie wyższa niż trzydziestokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.
Projekt zakłada także obniżenie opłaty egzekucyjnej w przypadku wyegzekwowania świadczenia wskutek skierowania egzekucji do wierzytelności z rachunku bankowego, wynagrodzenia za pracę, świadczenia z ubezpieczenia społecznego jak również wypłacanych na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zasiłku dla bezrobotnych, dodatku aktywizacyjnego, stypendium oraz dodatku szkoleniowego z dotychczasowych 8 % do 5% wartości wyegzekwowanego świadczenia, jednak tak ustalona opłata stosunkowa nie może być niższa niż 1/20 i nie wyższa niż trzydziestokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego wynagrodzenia miesięcznego.
Zgodnie z przedstawionym projektem premiowani będą dłużnicy w przypadku wpłaty całości lub części egzekwowanego roszczenia bezpośrednio komornikowi lub na rachunek jego kancelarii w terminie nie dłuższym niż 14 dni od wszczęcia egzekucji, poprzez obniżenie w takiej sytuacji pobieranej opłata stosunkowej do 3 % wartości wyegzekwowanego w ten sposób świadczenia. Projekt noweli nie przewiduje w przypadku tak ustalonej opłaty stosunkowej jej górnej granicy poprzez wprowadzenie ograniczenia, iż także w tym przypadku opłata stosunkowa nie może być wyższa niż trzydziestokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego co stanowi mankament przedstawionego projektu. Nowela ustawy zawiera także propozycje obniżenia niektórych opłat stałych pobieranych w toku egzekucji przez komorników sądowych.

Sąd Najwyższy w dniu 4 września 2013 r. udzielił odpowiedzi na pytanie czy wierzytelność nabyta w drodze przelewu przez dłużnika upadłego, wobec którego ogłoszono upadłość obejmującą likwidację jego majątku, w terminie i przy spełnieniu warunku o jakim mowa w art. 94 ust. 1 in fine ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze z dnia 28 lutego 2003 roku ( jedn. tekst Dz.U. z 2009 r. Nr 175 poz. 1361 z późn. zm.), jest taką, którą dłużnik ten może skutecznie potrącić z wierzytelnością przysługującą wzajemnie upadłemu, a jeśli tak to czy jego oświadczenie złożone przed ogłoszeniem upadłości wywoła skutek o jakim mowa w § 2 art. 498 k.c.?

Zgodnie z uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 4 września 2013 r. oświadczenie o potrąceniu złożone przed dniem ogłoszenia upadłości, obejmującej likwidację majątku upadłego, przez jego dłużnika, który nabył wierzytelność w drodze przelewu w okresie roku przed dniem ogłoszenia upadłości wiedząc o istnieniu podstawy do ogłoszenia upadłości, nie powoduje umorzenia wierzytelności.

Uprzejmie informujemy, iż z dniem 2 września 2013 roku Kancelaria Radców Prawnych VIS LEGIS otworzyła oddział Kancelarii w Kłodzku. Oddział Kancelarii znajduje się w ścisłym centrum Kłodzka, naprzeciw Starostwa Powiatowego. Otwarcie nowego oddziału ma na celu ułatwienie kontaktu z Kancelarią obsługiwanym dotychczas klientom z województwa Dolnośląskiego.

Postanowieniem z dnia 17 stycznia 2013 roku Sąd Apelacyjny w Warszawie – VI Wydział Cywilny w sprawie VI ACz 1992/12 stwierdził, iż należności przysługujące podatnikowi z tytułu zwrotu nadpłaty podatku w rozumieniu Ordynacji podatkowej oraz zwrotu różnicy podatku naliczonego nad kwotą podatku należnego w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, jako mające charakter nieprzenoszalny, są prawami niezbywalnymi w rozumieniu art. 831 § 1 pkt 3 KPC.
Jednakże w sytuacji, w której uprawniony do zwrotu podatku wystąpił już z roszczeniem o pewne świadczenia majątkowe (przykładowo poprzez złożenie deklaracji podatkowej wystarczającej, co do zasady, dla zainicjowania tzw. czynności materialno-technicznych administracji zmierzających do zwrotu podatku), wierzytelność taka może być przedmiotem egzekucji, więc też zajęcia w trybie zabezpieczenia roszczeń cywilnoprawnych

Wskazać przy tym należy iż wierzyciel podatnika nie posiada legitymacji do udziału w charakterze strony w sprawie o zwrot podatku VAT. Z treści art. 133 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) wynika, iż katalog podmiotów, które mogą być stroną w postępowaniu podatkowym w sprawach zwrotu podatku VAT, jest zamknięty. Katalog ten nie wymienia wierzyciela podatnika podatku od towarów i usług (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 24.07.2012 r., sygn. akt I SA/Gd 614/12).

Podsumowując powyższe rozważania stwierdzić należy, że należności przysługujące podatnikowi z tytułu zwrotu nadpłaty podatku w rozumieniu Ordynacji podatkowej oraz zwrotu różnicy podatku naliczonego nad kwotą podatku należnego w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, co do zasady mają charakter nieprzenoszalny, są prawami niezbywalnymi w rozumieniu art. 831 § 1 pkt 3 KPC i jako takie nie podlegają egzekucji. Dopiero wystąpienie przez podatnika (dłużnika w postępowaniu egzekucyjnym) o zwrot nadpłaty podatku powoduje, iż wierzytelność taka może być przedmiotem egzekucji. Kluczowe przy tym jest, iż wierzyciel podatnika nie posiada legitymacji do wystąpienia o zwrot nadpłaty podatku w imieniu podatnika (swego dłużnika).

Sąd Najwyższy Uchwałą z dnia 27 czerwca 2013 roku w sprawie III CZP 32/13 w składzie 3 sędziów udzielając odpowiedzi na pytanie prawne czy od postanowienia sądu I instancji w sprawie o obniżenie opłaty egzekucyjnej (art. 49 ust. 7 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji) przysługuje zażalenie stronom oraz komornikowi orzekł, że na postanowienie sądu pierwszej instancji w przedmiocie obniżenia opłaty egzekucyjnej (art. 49 ustęp 7 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o komornikach sądowych i egzekucji – t.j. Dz. U. z 2011 roku, nr 231, poz. 1376 ze zmianami) stronom przysługuje zażalenie.
Mając powyższe na uwadze zażalenie na postanowienia sądu I instancji w sprawie o obniżenie opłaty egzekucyjnej przysługuje jedynie stronom postępowania egzekucyjnego, tj. wierzycielowi i dłużnikowi. Komornik jako że nie jest stroną postępowania egzekucyjnego nie posiada legitymacji do zaskarżenia postanowienia sądu I instancji w przedmiocie obniżenia opłaty egzekucyjnej.

28 kwietnia 2013 r. weszła w życie ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U. 2013 nr 0 poz. 403). Według nowej ustawy termin zapłaty w transakcjach handlowych między przedsiębiorcami nie powinien przekraczać 60 dni. W transakcjach, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny termin ten nie może być dłuższy niż 30 dni, natomiast w przypadku podmiotu publicznego będącego podmiotem leczniczym – 60 dni.
Ustawa wprowadza nowy instrument, który ma na celu zwrot kosztów wierzycielowi poniesionych przy odzyskiwaniu należności od dłużnika. Stosownie do przepisów art. 10 ustawy, od dnia nabycia przez wierzyciela uprawnienia do odsetek z tytułu opóźnienia w zapłacie należności wynikającej z umowy, przysługuje mu od dłużnika, bez konieczności wezwania, kwota tzw. stałej rekompensaty w wysokości równowartości wyrażonej w złotych kwoty 40 euro według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne. W przypadku, gdy koszty odzyskiwania należności przekroczą tą kwotę wierzyciel ma możliwość uzyskania na drodze sądowej zwrotu wszelkich poniesionych wydatków, w tym kosztów postępowania sądowego, pomniejszonych jednak o kwotę stałej rekompensaty